In een pittoresk grachtenpandje in het centrum van Amsterdam woont Spijker. Hij woont daar samen met zijn moeder, die hij vorige week nog zag toen zij op een tussenstop van New York naar Wenen een nachtje thuis sliep. Eén keer in de week slaapt Spijker daarnaast bij zijn vader in de Oude Pijp. Die woont daar samen met Spijkers jongere zusje Jade en zijn nieuwe vriendin Céline¹ in een aantal charmante arbeiderspandjes. Om daarin een beetje te kunnen wonen – maar vooral niet te overdreven, daar hield zijn vader niet van – had hij recent een rijtje van vier woningen aangeschaft en de tussenmuren van de woonkamer doorgebroken^2,3.

Vandaag is een interessante dag voor Spijker, want hij heeft net ontdekt dat hij geprivilegieerd is. Dat komt Spijker nogal rauw op zijn dak vallen en u als lezer wellicht ook. Spijker is namelijk een doodgewone Amsterdamse jongen. Dat weet hij, want hij is niet anders dan zijn klasgenoten op het gym⁴ en zijn teamgenoten bij de hockey. De vader van zijn beste maat rijdt bovendien een Kia Picanto en drie weken geleden at hij nog een gehaktbal.

Enfin, we gaan terug naar dat vervreemdende moment vanochtend, waarop Spijker zijn privilege ontdekte. Dat gebeurde tijdens het lezen van een draadje op de redditpagina r/TheNetherlands over rijkeluisnamen. Tot zijn verbazing vond hij daarin zowel zijn eigen naam, die van zijn zusje als die van zeker vijf klasgenoten: Storm, Vlinder, Egbert-Jan, Etiënne en zijn zelfs zijn goede vriend Jan Joseph Godfried baron van Voorst tot Voorst jr.⁵ In de comments werd op schertsende toon gesproken over typische hobby’s, gedragingen en andere zaken gerelateerd aan rijkeluismensen. Zijn ouders hadden weliswaar tijdens de scheiding de Porsche Cayenne verkocht, maar verder leek het draadje verrassend veel op een biografisch werk over het leven van Spijker.

Spijker had direct daarop contact gezocht met de schrijver, u/Hamer, die snel reageerde. Spijker was zo onder de indruk van zijn nieuw ontdekte geprivilegieerde status, dat hij meneer Hamer graag in het echt wilde ontmoeten om wat vragen te stellen. Meneer Hamer vertelde toen dat hij uit de Bijlmer⁶ kwam en terug in het heden bevindt Spijker zich daarom tussen twee hoge flatgebouwen op een grasveldje en kijkt hij verheugd op als hij een man met een zwarte hoodie⁷ aan ziet komen.

“Bent u meneer Hamer?” vraagt Spijker.

“Je slaat de spijker op zijn kop”, zegt meneer Hamer en grinnikt een beetje ongemakkelijk.

Het spreekt boekdelen over het beschermde milieu waarin Spijker is opgegroeid dat hij de opmerking die daarop volgt niet ziet aankomen.

"Wil jij de grap maken of doe ik het?"

"Echt niet?"

Spijker kijkt wat vertwijfeld naar meneer Hamer.

"Nu mag ik een Spijker op zijn kop slaan⁸."

Spijker begint te gillen.

¹ Cécé voor intimi.

² Behalve het activum en het passivum wordt binnen de grachtengordel ook het activum prosperum gebruikt. Hoewel de vorm in niets schijnt af te wijken van het normale activum, heeft ze wel degelijk een andere grammaticale functie. “Ik heb doorgebroken” dient derhalve te worden vertaald als “ik heb een arbeider betaald om door te breken”. Indien het activum prosperum door de kandidaat wordt aangezien voor een normaal activum, geen punten toekennen.

³ Die woningen waren vroeger gemeentelijke monumenten, zoals de meeste andere arbeiderswoningen in de Oude Pijp dat nog altijd zijn. Spijkers vader kende de verantwoordelijk wethouder echter nog uit zijn middelbare schooltijd en van het één kwam het ander.

⁴ Als u zelf denkt een geprivilegieerde Amsterdammer te zijn maar niet direct herkent dat dit ‘gym’ alleen maar het Barlaeus Gymnasium aan de Weteringstraat kan zijn, dan bent u niet geprivilegieerd en hebt u uzelf enkel voorgelogen. U schrikt hier misschien van en dat is logisch. Neemt u op dit moment vooral een leespauze, trekt u uw meest aangename trainingspak aan en gaat u even een FEBO-kroket of frikandellenbroodje halen.

⁵ Jan Joseph Godfried baron van Voorst tot Voorst voor intimi, dus zonder jr.

⁶ Als u op dit moment denkt: “Leuke woordgrap!” dan bent u ook niet geprivilegieerd. “Ik hak” is immers een activum prosperum dus u hoort niet te weten wat een bijl is.

⁷ Hier wordt van lieverlee de verhaallijn losgelaten om binnen afzienbare tijd tot een climax te komen.

⁸ En zo belanden we bij de meest klassieke der ontsnappingscasus. Kat tegen muis. David tegen Goliath. Helaas verraadt een dergelijk voorspelbaar einde ook dat de Alwetende Verteller van dit verhaal niet voldoende geprivilegieerd⁹ is om in de Amsterdamse grachtengordel te vertoeven.

⁹ Nochtans voldoende verfijnd om een voetnoot in een voetnoot te plaatsen. Psych.